Parlementair voorstel voor afvalbeleid van de toekomst

Indien we koploper willen blijven met ons afvalbeleid dan moeten we durven innoveren. Daarom diende Bart Nevens (N-VA) een ingrijpend parlementair voorstel in: we doven de minst efficiënte afvalverbrandingsoven en tegen 2050 gaat de laatste oven toe. “De verleiding om te verbranden mag niet langer bestaan, daarom hebben we zo’n uitdoofscenario nodig”, zegt Nevens overtuigd.

Essentiële grondstoffenvoorraden raken uitgeput. Hoe wij daarmee omgaan wordt één van de grootste uitdagingen van deze eeuw. Daarom zet Vlaanderen ook in op een circulaire economie waarbij gebruikte grondstoffen een langer en kwalitatiever bestaan kennen. Korte productlevenscycli worden vervangen door (oneindig) hergebruik en recyclage.

“Na storten, wat bijna niet meer voorkomt in Vlaanderen, is afval verbranden de voorlaatste optie inzake afvalverwerking. Helaas gebeurt dit in Vlaanderen nog relatief veel: al ons restafval wordt verbrand, terwijl we een groot deel er nog perfect uit kunnen sorteren. Zo blijkt uit onderzoek van de OVAM dat we uit een gemiddelde restafvalzak van 110 kilogram, nog 78 kilo kunnen uitsorteren en recycleren. 78 kilo die vandaag verbrand wordt, dat is te gek voor woorden”, zegt Bart Nevens.

Daarom diende de N-VA'er een parlementair voorstel in om de afvalverbranding in Vlaanderen een halt toe te roepen. “Als we de doelstelling om tegen 2022 10% minder restafval te produceren halen, dan hebben we in 2022 reeds twee ovens te veel staan. Als we de hierboven aangehaalde 78 kilo eruit kunnen halen, kan 50% van de ovens dicht. We moeten nu dus een tijdplan uitwerken waarbij we duidelijk aangeven welke ovens we eerst gaan doven en welke er vervolgens moeten volgen.”

Financiële kater dreigt voor gemeenten

Naast de milieuwinsten wijst Nevens er ook op dat het financiële plaatje zeker niet vergeten mag worden. “De restwarmte van heel wat ovens wordt aangewend, maar in vergelijking met ovens uit het buitenland zijn onze ovens helemaal niet top. Met een energetisch rendement van rond de 20% scoren ze beduidend slechter dan buitenlandse ovens die soms zelf rond de 90% schommelen. Neem daarbij dat Vlaanderen reeds afval moet importeren om sommige ovens draaiende te houden en er heel wat nieuwe, efficiëntere ovens bijkomen in het buitenland en je ziet meteen dat onze ovens uit de markt geconcurreerd zullen worden. Bovendien zullen de lokale besturen die participeren in een afvaloven dat het eerste voelen, want hun ovens zijn het minst rendabel. Het is echt vijf voor twaalf.”

Nevens zijn voorstel is op zijn minst ambitieus te noemen: alle ovens moeten afgebouwd worden en het energetische rendement moet flink omhoog. “We moeten realistisch zijn: we hebben de komende decennia een bepaalde verbrandingscapaciteit nodig. Dat wil dus zeggen dat er nog ovens bij mogen komen, maar ze moeten een veel beter rendement halen dan de huidige ovens. En in 2050 moet ook die oven sluiten.” Wat de energievoorziening betreft vormt dit geen probleem, legt Nevens uit. "Vanwege het lage rendement halen we nog geen 1% van onze energievoorziening uit afval. Dat kunnen we op korte termijn perfect realiseren met minder ovens en minder afval en op lange termijn opvangen met andere vormen van energie."

Transparantere afvalfactuur

Nevens' voorstel gaat breder dan afvalverbranding. "Een circulaire economie zal een verhaal zijn waar we allemaal, zowel overheid als burger actief zullen moeten voor gaan. Dat impliceert ook dat we de afvalfactuur transparanter moeten maken. Maak mensen bewust hoeveel de verwerking van ons afval effectief kost. Daarnaast moeten we ook nog meer inzetten op maatwerk: GFT moeten we overal bannen uit de restafvalzak - het kan de hoeveelheid restafval in één klap met 15% doen dalen! - en durven kiezen voor een specifiek beleid op maat zoals sorteerstraten of publieke compostinstallaties.
We moeten vandaag knopen durven doorhakken. We zijn dat verplicht aan zowel ons milieu als aan de komende generaties", besluit een ambitieuze Bart Nevens.